Wat is duurzaam ondernemen? Bekeken vanuit het perspectief van werknemers en van werkgevers

Duurzaamheid is niet meer alleen een modewoord of een hoogdravende manier van spreken voor bedrijven om aan te geven dat ze 'groener willen worden'. Duurzaamheid is inmiddels een essentieel onderdeel van het bedrijfsleven, dat zorgt voor het aantrekken van talent en de weg vrijmaakt voor een langdurige succesvolle bedrijfsvoering. In de hedendaagse werkomgeving gaat duurzaamheid over het vinden van de perfecte balans tussen de winstgevendheid van het bedrijf en het hebben van positieve maatschappelijke en ecologische impact.

Uit ons recente onderzoek Michael Page Sustainability Insights blijkt hoe duurzaamheid samenvalt met de ervaringen van werknemers en de verantwoordelijkheden van bedrijven. Dit onderzoek betrof een enquête die is uitgevoerd in heel Europa, met 4.750 respondenten, waarbij zij werden uitgenodigd hun gedachten over duurzaamheid en de implicaties van duurzaamheid op hun dagelijkse leven en hun werk met ons te delen. Het onderzoek heeft uiteindelijk geresulteerd in een webinar waarbij panelleden de resultaten hebben besproken en specifieke kwesties verder hebben uitgediept, zoals discriminatie op de werkvloer en het perspectief op duurzaamheid van zowel werknemers als werkgevers. 

In dit artikel gaan we dieper in op een aantal belangrijke inzichten van de enquête en het webinar. We onderzoeken de relatie tussen duurzaamheid en de tevredenheid van werknemers en op welke manier duurzaamheid invloed heeft op het aanpakken van discriminatie op de werkplek. U zult mogelijk verbaasd zijn over de complexiteit van deze verbanden en de impact van duurzaamheid op de werkplek van de toekomst. Bent u klaar voor wat nieuwe inzichten? We duiken er meteen in.

Discriminatie: een duurzaamheidskwestie?

Wat heeft discriminatie op de werkplek te maken met duurzaamheid? Het antwoord ligt in het daadwerkelijk begrijpen wat duurzaam ondernemen is, en dat dit niet alleen betrekking heeft op het langdurig winstgevend zijn van een bedrijf of op het recyclen van blikjes Coca Cola. Een duurzame bedrijfsvoering gaat over het tot stand brengen van een inclusieve, stimulerende omgeving voor iedereen, ongeacht achtergrond, identiteit of ervaring.

Discriminatie heeft direct impact op het welzijn en de duurzaamheid van een bedrijf. Een daadwerkelijk duurzame werkplek betekent dat werknemers rechtvaardig worden behandeld. Hierdoor worden werknemers productiever en meer betrokken, en blijven zij over het algemeen langer bij het bedrijf in dienst. Daar staat tegenover dat het negatief kan uitpakken voor een bedrijf wanneer discriminatie niet worden aanpakt, bijvoorbeeld vanwege een hoog verloop van personeel, code-switching (dit wil zeggen dat werknemers het gevoel hebben dat zij op hun werk niet hun authentieke zelf kunnen zijn) of een verslechtering van de reputatie.

Een duik in de cijfers

Laten we de resultaten van de enquête eens in detail bekijken. Meer dan de helft van alle werknemers die we hebben gesproken (51%) heeft zich afgelopen halfjaar ten minste één keer uitgesproken over discriminatie op de werkvloer. Dit ging meestal om discriminatie op basis van leeftijd, dit werd genoemd door een derde van onze respondenten, gevolg door genderdiscriminatie, wat door 23% werd genoemd. Discriminatie op basis van sociale afkomst werd genoemd door 22% van de respondenten. Wat leren we hiervan? Deze kwesties komen veel voor en mogen niet worden genegeerd als het gaat over duurzaam ondernemen.

Een van de redenen waarom het zo belangrijk is om leeftijdsdiscriminatie in Europa tegen te gaan, is omdat Europa vergrijst. Oudere werknemers kunnen veel waarde en kennis met zich meebrengen voor hun organisaties.

Paula Ordoñez, ESG Solutions & Corporate Sustainability Director bij Savills

Diversiteit en inclusiviteit op de werkvloer is niet zomaar een vinkje dat bedrijven moeten zetten. Het gaat over het maximale halen uit de vaardigheden en ervaringen van iedere werknemer; een belangrijke factor voor het behouden van talent en voor een duurzame groei van het bedrijf. Uit de cijfers komt duidelijk naar voren dat wanneer we duurzaamheid serieus willen nemen, bedrijven echt de handen uit de mouwen moeten steken en aan het werk moeten om een inclusievere werkplek te creëren, waar geen ruimte is voor discriminatie.

Het overwinnen van obstakels: genderdiscriminatie aan de top

Als we naar de cijfers kijken wat betreft genderdiscriminatie, dan zien we een verontrustende trend. Hoe hoger mensen komen in de organisatie, hoe vaker er sprake lijkt te zijn van genderdiscriminatie. Van de respondenten die afgelopen jaar met dit soort discriminatie te maken kregen, zat 31% in het hoger leidinggevend kader. Dit hangt samen met het diepgewortelde probleem van het gebrek aan vrouwen op bestuursniveau, ofwel het glazen plafond.

We zien hierin gelukkig wel wat verbetering ontstaan, waarbij bijvoorbeeld Scandinavië het goede voorbeeld geeft. Maar we kunnen het ons niet veroorloven afwachtend te zijn. De genderkloof is hardnekkig, en de weg naar volledige gendergelijkheid op de werkvloer en in de bestuurskamer is nog lang en bezaaid met obstakels.

De weg naar een rechtvaardige werkomgeving

De afgelopen jaren zijn er aanzienlijke stappen gezet naar een rechtvaardigere en inclusievere werkomgeving, gedeeltelijk dankzij de transformatieve kracht van sociale bewegingen zoals #MeToo, Black Lives Matter en Time’s Up. Deze campagnes hebben met succes bijgedragen aan de dialoog en gezorgd dat diversiteit en inclusiviteit nu een vast onderdeel is geworden op iedere bedrijfsagenda. In reactie hierop beschikken veel multinationals nu over diversiteits-, gelijkheids- en inclusiviteitsprogramma's (DEI) en erkennen zij de belangrijke rol van diversiteit om duurzaam te kunnen ondernemen en om talent te kunnen werven.

In Frankrijk krijgt meer dan 50% van de lesbische vrouwen te maken met agressie of discriminatie op de werkvloer. Meer dan twee derde kiest ervoor hun seksuele geaardheid niet bekend te maken. Dus, ja, er spelen zeker nog vooroordelen op de werkvloer.

Anne-Cécile Remont, Director van het Tire Industry Project bij WBCSD

Het feit dat er vooruitgang is geboekt, wil niet zeggen dat ons werk erop zit. In 2021 was slechts 7% van de CEO's in Europa vrouw, zo blijkt uit onderzoek van European Women on Boards. De enige twee landen waar het gemiddelde aantal vrouwen in de bestuurskamer de doelstelling van de Europese Commissie van 40% heeft behaald, zijn Noorwegen en Frankrijk.

Van bewustwording naar actie

Laten we in de beweging naar een eerlijkere werkplek ook niet de minder voor de hand liggende vormen van discriminatie vergeten, die overigens niet minder schadelijk zijn. Een goed voorbeeld is micro-agressie. Dit zijn vaak onbewuste acties of opmerkingen waaruit bepaalde vooroordelen jegens een persoon of een gemarginaliseerde groep blijken. Bewustzijn is hierbij van essentieel belang. Het leidinggevend kader moet leren wat dit soort subtiele voorkeuren kunnen zijn en welke impact deze hebben op de slachtoffers.

Het is aan de leidinggevenden om in actie te komen en een zero-tolerancebeleid voor discriminatie te implementeren, en te investeren in voorlichting om werknemers te helpen onbewuste vooroordelen te signaleren en deze aan te pakken. Dit gaat ook over het opbouwen van vertrouwen. Werknemers moeten zich veilig genoeg voelen om incidenten te melden en vertrouwen hebben dat deze op de juiste manier worden afgehandeld.

Het gaat hierbij echter niet alleen om de formele regels, maar ook om de algehele sfeer. Voor het creëren van een cultuur waarin respect en rechtvaardigheid de norm zijn, is inzet van de top nodig. Hiervoor is doorlopende voorlichting en geduld nodig, plus een senior leidinggevend kader dat het goede voorbeeld geeft van het gedrag dat zij willen zien in hun organisatie.

Duurzaamheid en het zoeken naar een baan: wat bepaalt de keuze van een werknemer?

Mensen die op zoek zijn naar een baan willen niet alleen maar een goed salaris en een paar interessante secundaire arbeidsvoorwaarden. Uit onze enquête blijkt dat maar liefst 66% van de respondenten tijdens hun zoektocht naar een baan ook kijkt naar de toezeggingen van een bedrijf wat betreft duurzaamheid. Ook huidige werknemers vinden dit heel belangrijk; 37% van de respondenten zegt blij te zijn met de ecologische prestaties van hun bedrijf, maar tegelijkertijd geeft ook 28% aan dat ze van mening zijn dat hun werkgever veel meer zou kunnen doen.

Werknemers willen tegenwoordig het gevoel krijgen dat hun werk ergens aan bijdraagt. Bedrijven zullen zich hiervoor moeten inzetten, het is niet langer voldoende om alleen maar te praten over het redden van de aarde. Werknemers willen een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan duurzaamheid, die is verweven in hun alledaagse werkzaamheden en meetbaar is in de progressie en de resulteren die worden geboekt. 

Voor generatie X was duurzaamheid nauwelijks een thema. Maar voor generatie Y is duurzaamheid een belangrijke factor, die meespeelt bij hun beslissingen. En wat betreft generatie Z, uit onderzoek blijkt dat zij duurzaamheid wel eens belangrijker kunnen vinden dan salaris.

Anne-Cécile Remont, Director van het Tire Industry Project bij WBCSD

Duurzaamheidsinitiatieven: onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering

Maar hoe kunnen bedrijven hun duurzaamheidsprestaties in snel tempo verbeteren? De oplossing is om duurzaamheid onderdeel te maken van de reguliere bedrijfsvoering. Het is niet genoeg om ergens in een verloren hoekje van het gebouw een groen team aan het werk te zetten. Duurzaamheid moet onderdeel zijn van het hart van de missie van het bedrijf, en terugkomen in de producten, diensten, investeringen, inkoopstrategieën en de manier waarop de onderneming omgaat met zijn klanten. Duurzaamheid mag nooit een bijproduct of een bijkomstigheid zijn.

Het is van essentieel belang dat bedrijven duurzaamheid zien als een investering, en niet als een kostenpost. Om dit te bereiken moet duurzaamheid vanaf het allerhoogste echelon binnen de organisatie worden gestimuleerd. 

Paula Ordoñez, ESG Solutions & Corporate Sustainability Director bij Savills

Grote bedrijven hebben hele goede mogelijkheden om binnen hun waardeketens samen te werken om zinvolle veranderingen tot stand te brengen, met name met de kleinere bedrijven in de keten. Dit geeft een mooie kans om een volledig systeem te beïnvloeden en te transformeren, in plaats van de focus alleen te leggen op de individuele impact van een bedrijf.

En dat biedt nog een bijkomstig voordeel; door de focus te leggen op duurzaamheid kan ook de cultuur binnen de eigen organisatie worden getransformeerd. Het creëert namelijk een gevoel van verbondenheid, motiveert medewerkers en stimuleert samenwerking. Een focus op duurzaamheid kan medewerkers inspireren om samen te werken aan een hoger doel, en daarmee de grenzen tussen verschillende afdelingen te beslechten. Samengevat zijn duurzaamheidsinitiatieven een uitstekende manier om de beste mensen te werven, te motiveren en te behouden.

De weg naar een duurzame bedrijfsvoering

In de zeer concurrerende arbeidsmarkt van dit moment kan duurzaamheid het verschil maken voor bedrijven. Zoals uit ons onderzoek Michael Page Sustainability Insights en uit ons webinar blijkt, gaat duurzaamheid niet alleen over milieuvriendelijkheid. Duurzaamheid gaat ook over een rechtvaardige, inclusieve werkplek, waar alle werknemers en hun unieke bijdragen worden gewaardeerd. Nu zowel werknemers als werkzoekenden steeds meer waarde hechten aan duurzaamheid, is het tijd dat bedrijven hier gehoor aan geven en in actie komen. Duurzaamheid is niet langer 'iets leuks voor erbij'. Het is een bestaansvoorwaarde voor een succesvol bedrijf.

Wilt u meer weten over de inzichten van onze deskundigen met betrekking tot duurzaamheid op de werkvloer, en de discussies die worden gevoerd? Laat deze kans niet lopen om diepgaand inzicht te krijgen in de perspectieven van zowel werknemers als werkgevers op dit belangrijke onderwerp. Kijk ons webinar terug en meng u in de discussie over hoe we een duurzamere, inclusievere toekomst voor iedereen kunnen waarmaken.

Klik hier om het webinar terug te kijken: